Iedere zondag krijg ik een brief in mijn mailbox van Diederik Samsom. Of van zijn communicatiedaviseur waarschijnlijk, maar in ieder geval kan ik wekelijks mee genieten van wat er zich in het leven en het hoofd van ons aller Diederik heeft afgespeeld. Afgelopen zondag ging zijn schrijven natuurlijk over de vrije artsenkeuze-rel in het kabinet. Hoopvol begon ik te lezen, want ik zat al dagen te wachten op iemand die mij nou eens duidelijk kon uitleggen wat er allemaal precies aan de hand is. Want er is inmiddels zoveel over gezegd, door zoveel verschillende mensen en op zoveel verschillende manieren, dat ík het door al het politieke gekonkel in ieder geval niet zo helder meer zie. Helaas bleek ook Samsom teleur te stellen, aangezien zijn epistel voornamelijk vol stond met holle frasen, waarin termen als ‘zoektocht’, ‘overhead’ en ‘integraal afstemmen’ voorkwamen. Ik overweeg mij in het nieuwe jaar af te melden voor Diederiks zondagse memoires.

Manlief en ik zijn deze maand overgestapt naar een nieuwe polis. Wij bleken namelijk verzekerd te zijn via een zogenaamde ‘Naturapolis’ en dat houdt in dat je niet in elk ziekenhuis terecht kunt en dat dientengevolge ook niet alle medische behandelingen die je moet ondergaan vergoed worden. Aangezien zowel het kinderziekenhuis waar onze dochter onder behandeling is, als het ziekenhuis waar ik tegenwoordig zelf de deur van de MS-poli plat loop niet in het rijtje van instellingen waarmee de verzekeraar het op een akkoordje heeft gegooid bleken te staan, restte ons weinig anders dan voortaan maandelijks nog een stukje dieper in de buidel te tasten, zodat we zeker weten dat we volgend jaar niet failliet gaan aan het bekostigen van MRI’s en onderonsjes met de kinderarts. Nou hebben wij het grote geluk dat manlief zo ongeveer de slimste persoon op aarde is en daarom een baan heeft waar hij een aardig salaris mee verdient, maar dergelijke privileges vallen helaas niet iedereen in Nederland ten deel. Wij tellen deze Kerst dus nog maar eens extra onze zegeningen. Zeker in dit steeds asocialer wordende land is het af en toe goed om te beseffen hoeveel geluk wij eigenlijk hebben.

Het is natuurlijk al droevig genoeg dat er in onze regering zoveel gesteggel is over dit onderwerp, maar gaan we eigenlijk niet vooral voorbij aan een vraag die veel belangrijker is dan wie er nou eigenlijk gelijk heeft en in z’n recht staat als het gaat om het doorvoeren van wederom een nieuwe maatregel in de zorg? Want: hoezo moet er gebakkeleid worden over het wel of niet kunnen kiezen van je eigen arts? Over het wel of niet vergoeden van welke noodzakelijke behandeling dan ook? Is het namelijk niet zo dat zorg gewoon een primaire levensbehoefte is voor iedereen? Is het niet gewoon van de gekken dat een basale voorziening als de gezondheidszorg in ons land onderhevig is geworden aan het principe van de marktwerking? Ziekenhuizen en medici zouden zich niet bezig moeten houden met wie de meeste zieken, zwakken en misselijken binnenhaalt, of wie aan het eind van het jaar zijn rekening in de plus heeft staan. Want winst en zorg, dat wordt nooit een vruchtbaar huwelijk.

Verdienen aan de zorg, maakt een maatschappij doodziek. Manlief en ik hebben het zelf gezien tijdens onze drie jaar in Californië. Een Amerikaanse vriendin is, ruim vier jaar na dato, nog steeds haar bevalling aan het afbetalen. Een factuur van ruim 80.000 dollar ontving zij na het werpen van haar jong. Wham, bam, thank you ma’am, cough it up! Na mijn eerste zwangerschapscontrole in de States ontvingen wij een gepeperde rekening van maar liefst 1500 dollar. Ik was welgeteld een kwartiertje binnen geweest, had in een potje gepiest en op een weegschaal gestaan. Van de schrik ben ik spontaan ruim 10 dagen overtijd gegaan, want bevallen leek ons financieel gewoon geen optie meer. Gelukkig waren wij door de prestigieuze universiteit Stanford ingevlogen in het beloofde land, dus bleek manliefs baas uiteindelijk op te draaien voor de kosten van onze voortplantingsdrang, maar voor de meeste Amerikanen betekent het stichten van een gezin ook dat je minstens een tweede hypotheek op je huis moet nemen.

Zelf je arts kiezen is in de VS al helemaal geen optie. De verzekering bepaalt. Sowieso heb je geluk als je het kunt betalen om je te verzekeren, want bedragen van 2000 dollar per maand zijn heel normaal. Vervolgens kun je dan maar bij één ziekenhuis terecht en als je onverhoopt bloedend op de EHBO van een ander ziekenhuis terecht komt, omdat je toevallig aan de andere kant van de stad wordt aangereden, heb je gewoon vette pech en sta je, nadat ze je provisorisch hebben opgelapt omdat je iemand in levensgevaar nou eenmaal móet behandelen, zelf volgens de Amerikaanse wet, met een torenhoge factuur weer buiten. Vervolgens moet je je huis en eigenlijk ook je vrouw en je kinderen verkopen en als je dan een jaar later opeens een vreemd gezwel achter je oor ontdekt, plotseling bloed gaat plassen of overal op je lijf pulserende bulten ontwikkelt, doe je maar een schietgebedje en hoop je dat het vanzelf weer overgaat. En zo niet, nou ja, dan is doodgaan eigenlijk nog niet eens zo’n slechte optie. Die uitvaart hoef je in ieder geval niet meer zelf te betalen. Ladies and gentlemen, I give you: marktwerking in de zorg.

Maar blijkbaar is Amerika een lichtend voorbeeld voor de dames en heren in het Haagse pluche en zien zij er wel brood in als de Nederlandse bevolking voortaan zelf de naaidoos erbij pakt als ze een vleeswond hebben opgelopen, omdat het hechtdraad in het ziekenhuis nou eenmaal alleen nog maar te bekostigen is voor degenen die qua salaris op de Balkenendenorm zitten. Het past natuurlijk ook wel heel lekker in het principe van de nieuwe participatiemaatschappij, waarin we nou eindelijk eens onze eigen verantwoordelijkheid moeten gaan nemen, dus je kunt in ieder geval niet zeggen dat er geen duidelijke koers gevaren wordt in het torentje. Een beetje rellen over hoe we de zorg nog wat ingewikkelder, onvriendelijker en asocialer kunnen maken is dan inderdaad hoognodig, want laten we wel het onderste uit de kan halen. Stel je tenslotte eens voor dat we onverhoopt nog een stuiver méér hadden kunnen bezuinigen.

Ik ga komend jaar maar eens flink genieten van mijn nieuwe Restitutiepolis en wellicht lekker een keertje extra onder de MRI. Gewoon, omdat het kan. Nu wordt het nog vergoed en je weet tenslotte maar nooit of ze straks in 2016 niet weer een schimmige maatregel op oneigenlijke wijze door de Eerste Kamer loodsen. Niet alleen in liefde en oorlog, maar blijkbaar ook in winstbejag, is alles geoorloofd. Marktwerking in de zorg, daar word ík nou ziek van.