Baas boven baas

“Mevrouw, bent u soms medisch onderlegd?”. De zaalarts kijkt me onderzoekend aan. Verbaasd geef ik antwoord. “Nee, ik ben tekstschrijver. Hoezo?”. “Nou, u gebruikt zoveel medische vaktermen. En als u nou bijvoorbeeld verpleegster was, dan had ik op een ander niveau met u kunnen communiceren”. Even vraag ik me af of ik die zin zojuist daadwerkelijk uit haar mond heb horen rollen. Dan weet ik niet of ik in lachen uit moet barsten, of gewoon heel boos moet worden. “Beste mevrouw de dokter” zeg ik dan, mijn stem trillend van ingehouden verontwaardiging, “ik doe dit nu al 2.5 jaar. Is het zo gek dat ik inmiddels weet waar ik het over heb?”. De arts draait ongemakkelijk aan de ringen om haar vingers. Na 2.5 jaar ziekenhuisopnames ben ik niet meer zomaar een moeder van een patiënt. Ik ben die moeder waar iedere arts een hekel aan heeft.

Onze dochter ligt nu al bijna een week in het ziekenhuis. Onze dagen bestaan uit vieze koffie tappen uit de automaat op de afdeling, wiegend rondjes lopen met ons zieke meisje op onze arm, vocht en voedselschema’s bijhouden, medicijnen toedienen en steeds weer wachten op het vonnis dat de artsen die dag over ons kind uitspreken. Echt erin betrokken worden we niet. Zoals gewoonlijk. Artsen hebben de onbedwingbare neiging ouders stelselmatig te negeren. Al 2.5 jaar vertellen wij de medici wat er met ons kind aan de hand is, welk ziektebeeld zij laat zien. Ze horen ons aan, halen hun schouders op en doen hun eigen zin. Aan het eind van elke opname krijgen wij uiteindelijk steeds gelijk. Maar, ondanks die 20 jaar durende opleiding, leert ervaring de artsen blijkbaar weinig. Want iedere opname moeten we weer vechten om over het voetlicht te krijgen wat er met onze dochter aan de hand is.

Hierin staan wij niet alleen. Als ik in de koffiekamer zit vang ik het ene gesprek na het andere op, van ouders die gefrustreerd zijn omdat er niet naar hen geluisterd wordt. Een huilende moeder, die aan de telefoon aan een vriendin vertelt hoe haar dochter bijna bezwijkt, omdat de behandelend arts niet wil horen dat er in de darmen iets niet goed zit. Uiteindelijk wordt het kind in allerijl naar de operatiekamer gereden, de moeder er woedend en in tranen achteraan rennend. Het jongetje waarbij het niet de arts, maar een verpleegster was die ontdekte dat zijn buik met een sonde totaal ontstoken is en vol met pus zit, terwijl ik de moeder al dagen tegen de arts heb horen roepen dat haar kind zulke hoge koorts heeft en dat dat niet normaal is. Het wanhopige huilen, de verontwaardiging, de machteloosheid, ik herken het zo ontzettend. Communiceren met artsen is vechten tegen de bierkaai. Je kunt net zo goed tegen een blinde muur gaan staan praten.

Sinds wij onze dochter hebben, heb ik een ontzettend schokkend kijkje in de keuken van de Nederlandse gezondheidszorg gekregen. En ik moet eerlijk zeggen dat ik liever in het ongewisse was gebleven. Dat ik gewoon mijn rotsvast vertrouwen in het artsenwezen had kunnen behouden, in de veronderstelling had kunnen blijven dat de dokter je wel beter maakt. Helaas is dat een illusie. Ja, heb je een gebroken been, een blindedarmontsteking, of een niersteen, dan maakt de dokter je weer beter. Dat soort aandoeningen staan namelijk in de dokters-Wikipedia, kwestie van Googlen, symptomen afvinken en klaar is Kees. Maar heb je iets dat zich niet zo makkelijk laat herkennen, dan ben je als patiënt helaas vogelvrij. Pas je niet in een symptomatisch hokje, dan kun je als patiënt beter zelf een medische encyclopedie aanschaffen, want de kans dat je eigenhandig je diagnose stelt is groter dan dat de dokter het voor je doet.

Waarschijnlijk lijdt iedereen wel een beetje aan beroepsdeformatie. Ik schrijf teksten en vind dus dat je mij niets hoeft te vertellen over grammatica, zinsopbouw en taaltechniek. Kritiek is nooit leuk, niemand staat daar om te springen. Maar, als iemand mij op een spelfout wijst, verbeter ik hem wel. Als iemand mij een tip geeft, luister ik daarnaar, denk erover na. Ik luister naar mijn lezers, omdat ik, ondanks mijn eigen arrogantie, vind dat ik schrijf voor degenen die mij willen lezen. En dat het dus belangrijk is wat die mensen allemaal te zeggen hebben. Want met hun tips en op- en aanmerkingen, maak ik van mezelf een beter schrijver. Bij artsen lijkt het echter niet zo te werken. Heb je zelf Hippocrates’ eed niet afgelegd, dan mag je kennelijk behandeld worden als een kleuter. Toegesproken worden alsof je uit een ei komt. Want degenen die de medische wetenschap bedrijven, staan blijkbaar toch net een sportje hoger op de ladder dan de ‘gewone’ man. Dat het inmiddels 2015 is en ook het gepeupel dus al lang niet meer achterlijk, is alleen tot de stethoscopen-populatie nog niet doorgedrongen. Ergens ook wel begrijpelijk natuurlijk, want in zo’n ivoren toren is het nou eenmaal toch goed toeven.

Ik ben geen arts, ik heb geen uitgebreide kennis van het menselijk lichaam en haar geheimen. Dus ja, ik ben een leek, maar nee, ik ben niet achterlijk. Ook al heb ik die hermelijnen mantel dan niet om gehad, dat wil niet zeggen dat mijn meningen en observaties dan maar zonder meer terzijde kunnen worden geschoven. Beste dokters, u kent dan misschien de theorie, maar ik ben de praktijkdeskundige. Ik ken mijn kind, haar lijfje en haar ziel. Zou het niet veel beter zijn, als we nou eens samen zouden werken, als u eens zou luisteren naar wat ik en al die andere ouders met mij, te zeggen hebben? Want kennis is macht en als we nou de handen eens ineen slaan, dan wordt die kennis alleen maar groter. Vindt u het niet een beetje raar dat er ouders in de koffiekamer zitten huilen, omdat u niet wilt luisteren naar wat zij over hun eigen kind te zeggen hebben? Over het kind dat zij dagelijks meemaken, waarmee zij tot in hun hart verweven zijn? Zou u er niet goed aan doen, deze mensen als gelijkwaardige gesprekspartners te zien, ook als ze zelf geen witte jas aan hebben? Ja, u bent een autoriteit, maar als het om onze kinderen gaat verdienen wij, als ouders, op z’n minst dezelfde status.

Beste mevrouw de zaalarts, nee, ik ben dus niet medisch onderlegd. Ik ben maar een simpele tekstschrijver. Ik begrijp dat mijn pen niet kan tippen aan uw glimmende stethoscoop. Maar wilt u alstublieft niet vergeten, dat ik weliswaar slechts simpel gepeupel ben, maar ook nog mens en daarnaast vooral: moeder? Ik respecteer uw witte jas, echt waar. Maar respecteer dan ook mijn woorden en luister er eens goed naar. Want ik kan u op een briefje geven, met een stethoscoop bent u misschien baas boven baas, maar als het gaat om woorden, dan overtref ik u.