Steeds vaker begin ik me ernstig zorgen te maken over Nederland. Deels komt dat waarschijnlijk omdat ik de dertig gepasseerd ben, dientengevolge last heb van nostalgische oprispingen en dus denk dat vroeger alles beter was, maar voornamelijk omdat het sociale gezicht van ons land tegenwoordig ver te zoeken is. Deze week las ik het bericht dat de Tweede Kamer heeft ingestemd met het voorstel voor het invoeren van een leenstelsel voor studenten. Dat betekent dat de basisbeurs vanaf volgend jaar een tragische dood sterft en studenten voortaan helemaal zelf in de buidel kunnen tasten om zich van een gedegen opleiding te kunnen voorzien. Ik hoop maar dat manlief en ik volgende maand toch echt eens die Oudejaarsloterij winnen, want anders vrees ik dat de Terroristen in het nieuwe jaar hun eerste krantenwijk moeten gaan lopen, willen ze later dat felbegeerde papiertje in hun zak kunnen steken. Hun sneue modale ouders kunnen het namelijk gewoon niet betalen.
Wat is er in vredesnaam aan de hand in ons land? Zorgpremies rijzen de pan uit, kinderen met een stoornis moeten hun rugzakjes collectief inleveren en steeds meer mensen moeten een tweede hypotheek op hun huis nemen, omdat ze anders hun kroost na de middelbare school naar het uitzendbureau moeten sturen, in plaats van naar de universiteit. En ondertussen wordt het handjevol rijke mensen in ons land alleen maar rijker. Ik weet het niet hoor, maar zou het misschien kunnen dat de balans een beetje door begint te slaan naar de elitaire, kapitalistische kant? Was het niet zo dat Nederland te boek stond als sociaal baken in de wereld? Als samenleving waarin we voor elkaar zorgden, elkaar hielpen, samen de schouders eronder zetten om een succesvolle en prettige maatschappij te creëren? In principe ben ik niet zo geneigd mijn hoofd boven het politieke maaiveld uit te steken, maar zo langzamerhand begin ik toch de behoefte te voelen om in een felrood shirt de barricade op te gaan. En dat terwijl mijn Haagse kameraden tegenwoordig een heel andere kleur lijken te kiezen.
Willen we dan echt de Verenigde Staten achterna? Misschien dat ik dan nog maar een keer moet emigreren, want ik heb drie jaar van de Amerikaanse samenleving mogen proeven en ik kan niet zeggen dat ik er bijzonder van gecharmeerd was. Er is een reden dat we onze twee kleine Amerikaantjes mee terug hebben genomen naar de Lage Landen. Zodat ze zich niet op hun 4e jaar al druk hoeven te maken over hun curriculum vitae voor de kleuterschool bijvoorbeeld. Of omdat manlief liever niet 80 uur in de week wilde werken, alleen maar om ervoor te zorgen dat we genoeg geld hadden om onze kinderen naar een ivy league school te kunnen sturen, zodat ze niet tussen de gewapende ghettogangsters op een aftandse community college terecht kwamen. En wat waren we blij dat we er pas in Nederland achterkwamen dat ik MS heb. Totdat de gepeperde rekeningen voor de MRI’s en andere onderzoeken opeens op de mat vielen. Tja, dan had ik maar gewoon geen chronische auto-immuunziekte moeten krijgen, hè. Eigen schuld, dikke bult.
Iedereen moet heden ten dage op de toppen van zijn kunnen presteren. Je komt al bijna niet meer weg met een leuk HBO’tje, want daar doen de werkgevers het tegenwoordig niet meer voor. Wil je een beetje een knappe baan veroveren, dan moet je minstens twee Master titels op je naam hebben staan en ergens een ‘High Potential Program’ gevolgd hebben. Dat betekent dan wel dat je ettelijke duizenden euro’s mag ophoesten, want een beetje afstuderen kost tegenwoordig een rib uit je lijf. Met twee avonden in de week biertjes tappen in de lokale studentenkroeg kun je misschien slechts je propedeuse bekostigen, maar wil je meer dan 40 studiepunten behalen, dan zul je je toch in Groningen bij de leningverstrekkers moeten vervoegen. Dat je daarna met het salaris van die felbegeerde baan nog steeds geen huis kunt kopen, omdat de huizenmarkt in Nederland zo hysterisch over de kop is gegaan en je bovendien eerst 35 jaar al je geld bij de studieschuldeisers mag inleveren, is nou eenmaal de prijs die je betaalt voor het grote goed van de nieuwe Nederlandse samenleving: het individualisme.
Ja, men mag het tegenwoordig lekker zelf uitzoeken. Al dat sociale gedoe kost ons tenslotte veel te veel geld en dat kunnen we beter besteden aan de aanbetaling van een vloot schitterende Joint Strike Fighters die ons land in 2017 rijk moet zijn, of het overeind houden van de banken die middels schimmige zaakjes de oudedagsvoorziening van menig 65-plusser vakkundig door de plee hebben gespoeld. Het is eigenlijk wel goed dat straks bijna niemand meer kan studeren, want dan kunnen al die jongeren gewoon het leger in. We hebben tenslotte mensen nodig om al die nieuwe straaljagers te bemannen. En voor de werkeloze pacifisten onder ons hebben we ook een mooie oplossing, want die gaan gewoon lekker mantelzorgen in onze participatiemaatschappij. Er lopen straks namelijk een heleboel demente bejaarden en autistische kinderen gewoon los op straat en die moeten we natuurlijk wel een beetje in het gareel houden, zodat de gefortuneerde elite er geen last van heeft.
Ik dacht dat ik mijn kinderen groot kon brengen in een land waar we trots op kunnen zijn. Dat ze, net als hun ouders, de mogelijkheid geboden zou worden om het beste uit zichzelf te halen, zonder dat ze daarbij afgerekend zouden worden op hun afkomst of portemonnee. Soms vraag ik me af of we toch niet beter een boerderij in Californië hadden kunnen kopen. Daar hebben ze in ieder geval Barack Obama nog, terwijl wij het hier moeten doen met de grijnzende tronies van het tweede kabinet Rutte, als we te horen krijgen dat we in het voorjaar allemaal een extra blauwe envelop op de mat mogen verwachten. Eerlijk gezegd had ik niet verwacht dat ik het op mijn 32ste al zou zeggen, maar ik ga het nu toch doen: vroeger was echt alles beter.
