april 2015

Van de wal in de sloot

Onlangs zaten wij weer een avond op het orthopedagogisch centrum van Terrorist nr. 1, voor een bijeenkomst over het Passend Onderwijs. Dit keer afgedwongen door manlief, mijn moeder en mijzelf, aangezien het laatste promopraatje van de gemeente alles behalve transparant en bovendien bijzonder onlogisch was. Dit keer stonden drie dames van het Samenwerkingsverband van de scholen in de regio ons te woord. Het feit dat deze vrouwen hun verhaal daadwerkelijk hadden voorbereid en hun woorden lieten vergezellen door professioneel ogende powerpoints en gezellige illustratieve filmpjes, stemde ons in ieder geval hoopvol. Gelukkig vinden blijkbaar niet alle beleidsmakers een krabbeltje op een groezelige post-it wel voldoende om het gepeupel mee te informeren.

Dat het pijnpunt niet ligt bij de coördinatie van het Samenwerkingsverband, was al snel duidelijk. De dames in kwestie waren betrokken, goed geïnformeerd en bovenal: eerlijk. Een verademing. Wat wél opnieuw, en misschien juist nog wel erger, pijnlijk duidelijk werd, is dat ze de bedenker van het Passend Onderwijs beter ter beschikking kunnen stellen aan een instituut voor geesteszieken. Het is namelijk een totaal belachelijk initiatief, wat binnen vijf jaar niks anders zal hebben opgeleverd dan een aanzienlijk deel van de lerarenpopulatie met een burn out in de ziektewet en een heleboel gefrustreerde, wanhopige en verdrietige kinderen en ouders. Natuurlijk, onderwijs op maat voor ieder kind, in een zo gewoon mogelijk omgeving, is een prachtig idee. Of het ook realistisch is, daarbij lijkt het zetten van grote vraagtekens op zijn plaats.

VandewalindeslootWant: omdat de overheid wil dat we met z’n allen nou eindelijk weer eens gewoon lekker ‘normaal’ gaan doen, moeten alle kinderen naar het regulier onderwijs. Normaal is goed, normaal moeten we willen. Normaal is namelijk goedkoop. Het is de ultieme vorm van struisvogelpolitiek. Stop een gedragsgestoord kind in een reguliere klas en doe net alsof de problemen er niet zijn. Wat je niet ziet, bestaat niet. Dat zo’n kind dan vervolgens iedere dag thuis de boel kort en klein slaat, omdat het op school binnen de kortste keren totaal vastloopt en bovendien uitgekotst wordt door zijn eigen klasgenoten, nee, dat zien ze op het gemeentekantoor inderdaad niet. What happens at home, stays at home. Beetje jammer alleen dat er dan binnen afzienbare tijd waarschijnlijk geen thuis meer is, omdat het gehele gezin eraan onderdoor gaat.

Want: er is geen enkele controle. Nee, het Passend Onderwijs is geen bezuinigingsmaatregel, roept de beleidsmaker met opgeheven vingertje. Er is namelijk nog steeds dezelfde hoeveelheid geld beschikbaar die er voorheen ook was. Maar hoe dat geld besteedt wordt, daar heeft vervolgens niemand zicht op. Kreeg iedere autist vroeger een individueel zakje geld, waaruit zijn zorgbehoeften betaald moesten worden, tegenwoordig wordt er gewoon een dikke portemonnee op de stoep van de scholen gelegd met de mededeling: geniet ervan, hè! Natuurlijk, in een ideale wereld bekostigt de onderwijsinstelling daarmee de logopedie, ergotherapie, ambulante ondersteuning en noem het allemaal maar op. Echter, of dit ook daadwerkelijk gebeurt is de vraag. Waar de euro’s aan uitgegeven worden, hoeft namelijk niet verantwoord te worden. “Volgens de school is het potje voor mijn dochter op” vertelde een moeder tijdens de bijeenkomst, “Maar zij heeft de helft van de hulp die zij voorheen had, nog niet gekregen”. Maar helaas, als de school claimt dat de potjes leeg zijn, dan heb je als ouder geen poot om op te staan. Ook als je kind helemaal niet geholpen is. Is de school van het geld voor jouw kind op bedrijfsuitje gegaan? Zou kunnen. Natuurlijk, dat is wel negatief gedacht. De meeste scholen zullen hun uiterste best doen om leerlingen goed te begeleiden. Maar helemaal onrealistisch is het niet. Want waar gefraudeerd kan worden, rolt het geld niet zelden in de verkeerde richting. En als er íets fraudegevoelig is, lijkt dat nu wel het Passend Onderwijs.

Want: alle verantwoordelijkheid komt te liggen bij de ouders. Oftewel: de leken. Hoewel de dames tijdens de bijeenkomst enorm hun best deden de boel in Jip en Janneke taal uit te leggen, blijft het ingewikkelde materie. Nou zijn manlief en ik niet op ons achterhoofd gevallen, maar zelfs met onze twee Master-titels werd het ons af toe nog even zwart voor de ogen. Gelukkig heb ik nog een moeder die zo ongeveer overal directeur is geweest en dientengevolge het nodige ambtelijk jargon weet te ontcijferen, maar niet iedereen heeft in huis een onderlegde oma die kan zorgen voor wat ondertiteling. En heb je als ouders dus geen ijzersterk verhaal over wie jouw kind is, wat het nodig heeft en vooral: waarom, dan heb je het nakijken. Natuurlijk, ik ga er met gestrekt been in. Mijn zoon, die valt niet tussen wal en schip. Maar wat als je ouderlijke bek minder groot is dan die van mij? De centen spreken dan helaas toch net iets luider dan het zorgintensieve kind.

Want: ga je eenmaal met een school in zee, dan zit je eraan vast. Er is geen weg meer terug. Blijkt een school, ondanks een mooie salespitch, en als het geld eenmaal op de rekening staat, toch opeens wat ‘handelingsverlegen’, dan kun je nergens meer verhaal halen. Het zorgloket sluit na plaatsing van het kind de deuren en ook het Samenwerkingsverband heeft geen pressiemiddelen om de scholen te beïnvloeden. Dus heeft jouw kind méér nodig dan de school wil bieden, dan mag je uit bedelen gaan bij de gemeente. En die hebben misschien wel net een optie op een paar fraaie nieuwe straatlantaarns genomen, dus dan houdt het al snel op. En daar sta je dan als ouder, met je schuimbekkende zorgleerling op het reguliere onderwijs. Om hulp roepen heeft geen zin, want niemand kan je horen. De muren van de gevangenis die Passend Onderwijs heet, zijn namelijk heel erg dik.

Zo kan ik nog wel even doorgaan. Alhoewel ik blij ben met de duidelijkheid die het Samenwerkingsverband heeft weten te scheppen, worden mijn zorgen eigenlijk alleen maar groter. Misschien was het voorheen niet ideaal geregeld, maar van de wal belanden we nu wel heel diep in de sloot. Toch rond ik nu maar af, anders komt er aan dit stukje nooit een eind. En ik heb geen tijd meer voor het schrijven van epistels, want ik moet op de barricade voor mijn zoon. Misschien als ik er zwart bij ga werken, dat ik dan het gat in zijn begroting nog gedicht krijg. Dan hoeft de gemeente straks in ieder geval niet te beknibbelen op de vrijmibo.

Share

Slaap kindje, slaap (deel 4)

Slaapkindjeslaap_deel4_2Het is drie uur ‘s nachts. In mijn onderbroek sta ik naast het ledikant van Terrorist nr. 2. Het bleke licht van het Nijntje nachtlampje op de kast schept een spookachtige sfeer. Ik heb het koud, kippenvel trekt over mijn lijf. Verlangend denk ik aan mijn warme bed, slechts een paar meter, een kamer, verderop. “Lieverd, ga nou slapen”. Mijn stem klinkt smekend. Hoewel het behoorlijk donker is in de kamer, zie ik de vastberaden oogjes van mijn dochter glimmen. “Nee!” klinkt het verontwaardigd uit haar mond en met een lenige zwaai zwiept ze één been over het ledikant. Met zachte dwang probeer ik haar terug in bed te duwen, maar ze zet zich schrap. Wanhopig zijg ik neer op het roze vloerkleed, mijn vermoeide hoofd in mijn handen, terwijl mijn dochter boven mijn hoofd half uit haar bed bungelt. Er is weinig waarvoor je mij ‘s nachts wakker mag maken en in het holst van de nacht halfnaakt discussiëren met een koppige peuter, die op acrobatische wijze probeert te ontsnappen uit haar Ikea spijlengevangenis, staat al helemaal niet op mijn lijst van geaccepteerd nachtelijk vertier. Maar die memo heeft mijn dochter blijkbaar nooit ontvangen.

Ik geef het op. Kan iemand mij vertellen waarom ik alleen maar kinderen kan produceren die geen nachtrust nodig hebben? Dit is alweer het vierde deel van de Niet Slapen Saga op dit blog en ik betreur het dat het zo ver heeft moeten komen. Ik had gehoopt dat ik het bij een drieluik zou kunnen laten, tenslotte heeft dat voor succesvolle producties zoals The Lord of the Rings en The Godfather ook gewerkt, maar blijkbaar deed een gedegen trilogie aan dit verhaal nog steeds geen recht. Dacht ik dat we de grande finale wel hadden gehad toen Terrorist nr. 2 na een paar weken doorslapen ‘s nachts opeens weer herrees als notoire nachtbraker en manlief en mij niet alleen een zenuwinzinking bezorgde, maar ook ons nieuw verworven vertrouwen in het feit dat alle fases uiteindelijk overgaan, vakkundig om zeep had geholpen, dit keer tilt ze de terreur naar een heel nieuw niveau van insomnia. Was het eerst nog een uitdaging om te kijken hoe lang twee dertigers het volhielden op een maximum van vijf uur slaap per nacht (niet lang), tegenwoordig is zelfs dat kleine beetje coulantie manlief en mij niet meer gegund. Terrorist nr. 2 is namelijk gewoon opgehouden met slapen.

Het schijnt dat peuters gemiddeld zo’n twaalf uur slaap per nacht nodig hebben. Twaalf uur. Op onze boerderij is dat een utopie. Een Fata Morgana. Oh, wat zouden manlief en ik ons graag laven aan de oase van slaap die ons volgens de statistieken ten deel zou moeten vallen. Bij de gedachte alleen al begin ik lichtelijk te watertanden. In mijn wildste fantasieën lig ik twaalf aaneengesloten uren in bed, mijn lichaam onder de warme dekens, terwijl zich voor mijn geestesoog de mooiste dromen voltrekken. De realiteit is dat voor datzelfde geestesoog na de zoveelste doorwaakte nacht geen droomvakanties en mooie mannen meer voorbij trekken, maar slechts nog vage vlekken. “Ik ga niet slaaapeeeh!” klinkt het uit de kinderkamer naast ons. Het geroffel van het spervuur aan spenen dat vervolgens tegen de muur aanklettert doet pijn aan onze oren. Met bloeddoorlopen ogen liggen we naast elkaar in bed. Hand in hand, lichtjes trillend. Als het even stil is, hoor ik in mijn hoofd nog steeds gegil. “Wat is dat? Hoor jij dat ook?” fluister ik verwilderd tegen manlief. “Resonantie” zegt hij schor, “Alles trilt mee”. In stresssituaties valt manlief terug op de natuurkunde. Ik weet het zo net nog niet. Na vier jaar slaapgebrek is het dan waarschijnlijk zo ver: we hebben een delirium.

Slaapkindjeslaap_deel4Uit pure wanhoop hebben we Terrorist nr. 2 proberen om te kopen met een peuterbed. Duidelijk een vlaag van verstandsverbijstering door pure uitputting. Ontsnappen uit een ledikant kost namelijk nog enige moeite, maar nu ze niet meer tegen gehouden wordt door een set tralies van Zweeds berkenfineer, kunnen we de hoop om ooit nog een uiltje te knappen net zo goed helemaal opgeven. Het is tenslotte toch best schrikken als je in het holst van de nacht opeens een klein vingertje in je neus geduwd krijgt, of om je oren geslagen wordt met een arsenaal aan knuffels en het verzameld werk van Annie M.G. Schmidt. Ik had zo langzamerhand al last van paranoia en wanen vanwege het slaapgebrek, maar dit soort nachtelijke verrassingsaanvallen dragen bepaald niet bij aan het verlagen van mijn Cortisollevel. Vannacht heb ik daarom serieus overwogen een stalen deur in de kinderkamer te laten monteren en de muren te beplakken met eierdozen. Die schijnen namelijk fantastisch te isoleren.

Ik ga ervan uit dat mijn dochter binnen een paar jaar de Nobelprijs wint, een baanbrekende uitvinding doet die de wereld op zijn grondvesten doet schudden, of dat ze op z’n minst tot de generatie van toekomstige wereldleiders behoort. Mensen die niet slapen zijn tenslotte toch altijd genieën, die zo ver boven het gepeupel geëvolueerd zijn, dat ze zoiets banaals als nachtrust niet meer nodig hebben? Ja, het kan niet anders: mijn dochter stevent recht op het Witte Huis af. Barack Obama vindt slapen tenslotte ook voor mietjes en Terrorist nr. 2 heeft een Amerikaans paspoort, dus het is slechts een kwestie van tijd voor ik bij mijn dochter op de koffie kan in haar Oval Office. Aan dat idee houd ik me dan maar vast als ik ‘s nachts weer poedelnaakt op de overloop sta, terwijl mijn dochter vanachter het traphekje dat we inmiddels voor haar kamerdeur hebben geplaatst een goed beargumenteerd betoog houdt over de weinige importantie van het fenomeen slaap. Ik ben nou eenmaal maar een simpel mens, ik kan me gewoonweg niet verheffen tot haar niveau. Maar als mijn dochter straks voor wereldvrede zorgt, weet ik in ieder geval dat die wallen het waard zijn geweest.

Share

Psychologisch profiteren

Onlangs ontvingen wij een brief van het orthopedagogisch centrum van onze zoon. In die brief werden wij attent gemaakt op de zogenaamde ‘ouderbijdrage’, die met het invoeren van de nieuwe Jeugdwet in januari van dit jaar, betaald moet worden. Ouders van kinderen die gebruik maken van de jeugd-GGZ (geestelijke gezondheidszorg) moeten sinds 1 januari 2015 een eigen bijdrage betalen aan de zorg en/of behandeling die hun kind ontvangt. Dit bedrag kan oplopen tot zo’n 1500 euro per jaar. Reden achter deze uitwas van het nieuwe zorg- en onderwijssysteem is dat het Kabinet van mening is dat ouders van kinderen met een psychische aandoening geld besparen. Het kind in kwestie wordt namelijk ergens anders opgevangen, bijvoorbeeld op een orthopedagogisch centrum, of een kliniek voor sociaal-emotionele problemen en dat betekent voor de ouders een lekkere financiële meevaller. Voor ouders met kinderen die een lichámelijk probleem hebben waarvoor zij speciale zorg of opvang nodig hebben, geldt de ouderbijdrage niet. Blijkbaar slaan alleen de ouders van de ‘Leipe Loetjes’ in onze maatschappij een slaatje uit het leed van hun kind. En voor ik iedereen over me heen krijg over deze term: als het gaat om dit soort zaken, begint het sarcasme spontaan uit mijn porieën te wasemen.

Neemt u vooral even de tijd om de vorige alinea op u in te laten werken. Ga er even bij zitten met een kop thee. Laat de woorden tot u doordringen en denk er eens over na. Kostenbesparing. Financiële meevaller. Omdat je kind een psychologisch probleem heeft. Vindt u dat logisch klinken? Ik eigenlijk niet. Soms vraag ik me ernstig af aan welke eisen je moet voldoen om politicus in Nederland te worden. Je zou verwachten dat je voor het bekleden van een Haagse functie moet beschikken over redelijke intellectuele capaciteiten, een flinke portie gezond verstand en een aardige dosis realiteitszin. Een land besturen is tenslotte geen kattenpis, niet zomaar iedere Jan Boerenfluitjes kan dat. Althans, dat dacht ik. Ik moet nu echter constateren dat je ook best plaats mag nemen op het pluche, als je ze niet alle vijf op een rijtje hebt.

PsychologischprofiterenHoe kan het zo zijn dat een peloton fatsoenlijk opgeleide hoogwaardigheidsbekleders het in hun hoofd haalt te beweren dat het hebben van een kind met een psychologische aandoening zorgt voor financieel gewin? Zijn er daar in Den Haag dan echt mensen die geloven dat de ouderlijke bankrekening groeit, alleen maar omdat het getroubleerde kind tussen de middag ergens anders dan thuis een boterhammetje eet? Want dat is namelijk het argument waarop deze volstrekt idiote maatregel gebaseerd is: het gedragsgestoorde kind is niet thuis en dus hebben de ouders geen kosten. Je bespaart immers echt fortuinen op al die potten pindakaas en flessen aanmaaklimonade die je niet meer hoeft te kopen als je je kind wegstopt in een instelling waar andere mensen voor zijn natje en zijn droogje zorgen. Eigenlijk is het gek dat manlief en ik onze zoon nu al bijna een jaar vijf dagen per week naar het orthopedagogisch centrum brengen, maar nog steeds geen dikke Mercedes voor de deur hebben staan. Geld om de verbouwing van de boerderij af te ronden hebben we trouwens ook niet. Vreemd, want kun je nagaan hoeveel bekertjes ranja we inmiddels wel niet uitgespaard hebben.

Misschien willen de dames en heren beleidsmakers, iedere keer als het regent, met hun eigen bolides, betaald van hun topsalarissen, mijn zoon naar school brengen. Dan kunnen ze na een maand heen en weer rijden even bekijken hoeveel dat kost aan benzinegeld. De realiteit is namelijk dat een school voor kinderen met gedragsstoornissen in de meeste gevallen niet naast de deur ligt. Normale kinderen kunnen vaak met de benenwagen naar school. Helemaal gratis. Van het geld dat hun ouders besparen op brandstof, kunnen die kinderen heel wat broden weg kanen, durf ik wel te beweren. Na de zomer moet Terrorist nr. 1 naar een andere speciale school, veel verder weg dan het centrum waar hij nu naartoe gaat. Zelfs als het stralend weer is, is fietsen gezien de afstand dan geen optie meer. Ik denk dat ik hem nu alvast op rantsoen zet, anders kan hij steeds maar een halve maand naar school, omdat mama’s pinpas bij de pomp geweigerd wordt.

En, beste landsbestuurders, wat denkt u dat het kost als je kind bijvoorbeeld depressief is, of lijdt aan een eetstoornis, waarvoor het is opgenomen in een kliniek? Ik neem toch aan dat u begrijpt dat zelfs wij, op geld beluste psychopatenouders, onze kinderen met enige regelmaat willen opzoeken in het gesticht? En dat we daar dan bijvoorbeeld vrij voor moeten nemen van ons werk? Onze werkgevers storten op dat soort dagen echt geen geld op onze rekening, hoor. En vaak hebben we meer kinderen en daarvoor moet je dan een oppas regelen. Weet u wat dat kost, een oppas? Dan ben je toch al gauw zo’n 10 euro per uur kwijt. Oh, en wist u dat autisten zoals mijn zoon vaak een pictogrammenbord nodig hebben? En zo’n gezellige wekker, een Time Timer, om ervoor te zorgen dat ze niet constant gestresst zijn? Lang leve Bol.com, maar dat soort dingen zijn niet gratis. Zo’n ontwikkelingsstoornisje loopt nog behoorlijk in de papieren, kan ik u vertellen.

En dan hebben we het nog niet eens gehad over het onderscheid dat u maakt tussen psychisch en lichamelijk zieke kinderen. Ik was namelijk in de veronderstelling dat discriminatie verboden is in Nederland. Als ik het me goed herinner, staan daar zelfs een paar regels over in de Grondwet. Ik kan me voorstellen dat u al die kinderen bij wie het niet helemaal goed zit in hun bovenkamer een smet op het blazoen van de maatschappij vindt, maar ja, de tijd dat we de melaatsen zonder scrupules naar een eiland in zee konden verbannen is wel een beetje voorbij. Het was ook niet mijn bedoeling om een jongetje op de wereld zetten waar u niet mee kunt pronken, maar mag ik dan van u weten waarom u een rochelend Astma-patiëntje wel kosteloos van koek en zopie voorziet als de ouders het thuis niet meer van voldoende lucht kunnen bedienen? Want me dunkt dat papa en mama hun eigen boterham dan ook een tikkeltje dikker kunnen beleggen. Gelijke monnikken, gelijke kappen, zo luidt het spreekwoord toch?

Vandaag is het Wereld Autisme Dag. Een dag waarop we stil staan bij hen die een leven lang anders zijn. Misschien kunnen we het breder trekken en kunt u, beste politici, deze gelegenheid aangrijpen om heel even te denken aan álle kinderen die een beetje buiten de lijntjes kleuren en het daar al moeilijk genoeg mee hebben, zonder dat ze van u ook nog een boete krijgen voor iets waar ze helemaal niets aan kunnen doen. Want, laten we nou even eerlijk zijn. Een kind hebben met een psychische aandoening, levert geen geld op. Kinderen kósten geld. En zieke kinderen al helemaal. Dat weet u natuurlijk best. Maar maakt u zich niet ongerust hoor, die extra euro’s krijgt u wel. Ouders van kinderen zoals mijn zoon tasten namelijk met liefde heel diep in de buidel. Want je kind is meer waard dan alle potten pindakaas en pakken appelsap bij elkaar. Maar als jullie zelf de zorg op de schop gooien, omdat jullie liever bezuinigen op mensen dan op materieel, ga dan niet liegen en discrimineren als je nog steeds dat gat in de begroting niet gedicht krijgt. U mag er dan voor gestudeerd hebben, ik denk dat zelfs de eerder genoemde Jan Boerenfluitjes in dit geval op zijn simpele klompen aanvoelt, dat u uit uw nek kletst.

Share

1 2